Thursday, 14 April 2011

ئاراس فه‌تاح خه‌ون به‌ده‌ستكاریكردنی‌ ژیانی‌ گه‌نجانه‌وه‌ ده‌بینێت

ئایا بێ‌ توندوتیژی‌ گۆڕانكاری‌ ده‌كرێت؟
ئا: سات

ره‌نگه‌ تا ساڵانێكی‌ دوور "ئاراس فه‌تاح" وێنه‌ی‌ ئه‌و چركه‌ساته‌ پڕ له‌ئازاره‌ی‌ له‌هزردا كاڵ‌ نه‌بێته‌وه‌ كه‌ منداڵێكی‌ بلووس سووری‌ بریندار‌و له‌پێ‌ كه‌وتووی‌ به‌ته‌نیا به‌جێماو، له‌سه‌ر شۆسته‌كه‌ی‌ به‌رده‌م لقی‌ 4‌و له‌نێو ته‌ق‌و تۆقی‌ ئه‌و ئێواره‌ دڵته‌نگه‌ی‌ 17ی‌ شوباتدا پڕ به‌ده‌م هاوار ده‌كات. هاواری‌ ئه‌م منداڵه‌، ئاراسی‌ له‌پایته‌خته‌ دڵڕفێنه‌كه‌ی‌ باڤاریاوه‌ هێنایه‌وه‌ بۆ سه‌رای‌ ئازادی‌.
"بینینی‌ ئه‌و مه‌رگه‌ساته‌، ساته‌وه‌ختێكی‌ قورسی‌ ویژدانی‌ له‌لام دروستكرد، كه‌ ئه‌و وێنانه‌م بینی‌، راسته‌وخۆ به‌چۆمانی‌ هاوسه‌رم وت: من ده‌مه‌وێ‌ بڕۆمه‌وه‌و به‌شداری‌ ئه‌م خۆپشاندانه‌ بكه‌م".
به‌لای‌ ئه‌م نووسه‌ره‌ ته‌مه‌ن 48 ساڵه‌وه‌، كه‌ له‌كه‌ركوك له‌دایكبووه‌و له‌سلێمانی‌ ژیاوه‌و خوێندنی‌ زانكۆشی‌ له‌هه‌ولێر بووه‌، "هه‌رچی‌ ئێش‌و ئازاری‌ شه‌خسی‌‌و نه‌ته‌وه‌یمانه‌ له‌و چركه‌ساته‌دا ده‌بینێته‌وه‌، كه‌ منداڵێك هاوارده‌كاو ده‌ڵێت یارمه‌تیم بده‌ن، كه‌چی‌ كه‌سێك ناچێت به‌هانایه‌وه‌و رزگاری‌ بكات".
7ی‌ ئازار، ئاراس فه‌تاح له‌گه‌ڵ‌ به‌ختیار عه‌لی‌ هاوڕێی‌ له‌ئه‌ڵمانیاوه‌ به‌ره‌و سلێمانی‌ دێنه‌وه‌‌و بۆ رۆژی‌ دواتریش راسته‌وخۆ به‌شداری‌ له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ سه‌رای‌ ئازادی‌ ده‌كه‌ن، "بیركردنه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ هه‌میشه‌ جۆرێك له‌ڕادیكالیه‌تی‌ تیایه‌، ئه‌م له‌حزه‌یه‌ له‌حزه‌یه‌كی‌ گرنگه‌ كه‌ دروستبووه‌، گه‌ڕانه‌وه‌مان ئیلتیزامێكی‌ ئه‌خلاقی‌ بوو به‌رامبه‌ر به‌نوسینه‌كانمان، یشتیوانییه‌كی‌ ئه‌خلاقیش بوو بۆ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ی‌ سه‌ریهه‌ڵداوه‌".
ئه‌م نووسه‌ره‌ هێمن‌و رووخۆشه‌ كه‌ هه‌ر له‌یه‌كه‌م ساتی‌ بینینه‌وه‌ قژه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌رنجی‌ به‌رامبه‌ر راده‌كێشێت، پێداگری‌ له‌سه‌ر گرنگیی‌ ئاماده‌بوونی‌ گه‌نجان‌و بایه‌خدان به‌داخوازییه‌كانیان له‌م بزوتنه‌وه‌یه‌دا ده‌كات، ئه‌و پێیوایه‌ "یه‌كه‌مجار ئه‌وه‌ی‌ ده‌ماندی‌ ته‌نها گه‌نج بوو، ئه‌گه‌رچی‌ دواتر به‌گه‌وره‌بوون‌و به‌هاتنی‌ گروپی‌ جیاواز جیاوازتری‌ كۆمه‌ڵایه‌تی‌ بۆ ناو ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌، جه‌سته‌ی گه‌نجه‌كان بچوكتر نه‌كرایه‌وه‌، به‌ڵام داخوازییه‌كانی‌ ئه‌وان له‌ناو كۆی‌ پرۆسه‌ سیاسیه‌كه‌دا ون كرا".
ئاراس كه‌ له‌ڕۆژانی‌ ئاماده‌بوونیدا له‌سه‌رای‌ ئازادی‌ به‌رده‌وام له‌لایه‌ن گه‌نجانی‌ شاره‌وه‌ ده‌وره‌ ده‌درا به‌مه‌به‌ستی‌ گفتوگۆ‌و وێنه‌گرتن، جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌وه‌ ئه‌ركی‌ رۆشنبیرانه‌ ئیش له‌سه‌ر چه‌مكی‌ گه‌نجبوونی‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی‌ بكه‌ن‌و رێگه‌نه‌ده‌ن هه‌موو هه‌وڵی‌ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ ته‌نها له‌گۆڕانكاریی‌ سیاسیدا چڕ بكرێته‌وه‌، "ده‌بێت جارێكیتر تووشی‌ ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ نه‌بینه‌وه‌ كه‌ به‌چاككردنی‌ دونیای‌ سیاسه‌تمان، هه‌موو دونیای‌ ئێمه‌ چاك ده‌بێته‌وه‌، چونكه‌ به‌رده‌وام كه‌ ئێمه‌ باس له‌گۆڕان ده‌كه‌ین، داڵغه‌مان بۆ سیاسه‌ت ده‌چێت، ئه‌مه‌ راست نییه‌، چونكه‌ له‌سه‌رهه‌ڵدانی‌ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌دا گه‌نجه‌كانمان ته‌نها مه‌به‌ستیان ده‌ستكاریكردنی‌ دنیای سیاسه‌ت نه‌بوو له‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌دا، به‌ڵكو مه‌به‌ستیان ده‌ستكاریكردنی‌ ژیان بوو به‌هه‌موو ئاڕاسته‌كانیه‌وه‌".
ئاراس فه‌تاح كه‌ پێشتر به‌شداریی‌ له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ 1982‌و 1984ی‌ خوێندكارانی‌ زانكۆی‌ سه‌لاحه‌دینی‌ دژ به‌ڕژێمی‌ به‌عس ئه‌زمون كردووه‌، هه‌ر له‌سه‌ره‌تای‌ هاتنه‌وه‌یه‌وه‌ بۆ كوردستان، كۆمه‌ڵێك پرسیار سه‌باره‌ت به‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ له‌هزرو مێشكیدا ده‌ورژێت: "ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ چه‌ند گرنگه‌؟ چه‌ند گرنگه‌ ئێمه‌ وه‌ك رۆشنبیران پشتیوانی لێبكه‌ین؟ چه‌ند گرنگه‌ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ توندوتیژ نه‌بێ؟ چه‌ند گرنگه‌ كلتوری تازه‌ی‌ ململانێی‌ سیاسی‌ له‌وڵاتی‌ ئێمه‌دا دروستبكات؟ ئه‌و پرسیاره‌ش كه‌ هه‌میشه‌ به‌لای‌ منه‌وه‌ گرنگه‌ ئه‌وه‌یه‌: دونیای‌ ئێمه‌ چۆن چاك بكرێت؟ دونیای‌ ئێمه‌ چۆن ده‌ستكاری بكرێت؟ بۆچی‌ خه‌ڵكی‌ ئێمه‌ خواستێكی‌ ئه‌وه‌نده‌ رایدیكاڵی‌ هه‌یه‌ كه‌ دونیای‌ ئێمه‌ به‌شۆڕش بگۆڕێت؟ ئایا ده‌شێت بێ‌ توندوتیژی‌ گۆڕانكاری‌ بكرێت؟ به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ئاشتی‌ له‌دونیای‌ پیاوه‌تی‌‌و جه‌نگاوه‌رانه‌ی‌ ئێمه‌دا زۆر ترسنۆكانه‌ دێته‌ پێشچاو، له‌به‌رئه‌وه‌ بۆ ئێمه‌ زۆر گرنگه‌ كه‌ مانا راسته‌قینه‌كه‌ی‌ ئاشتی‌ بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ ژیان. یه‌كێك له‌گرفته‌كانی‌ ئێمه‌ نه‌بوونی‌ ئاشتییه‌، ده‌بێت ئیش له‌سه‌ر دروستكردنی‌ ئاشتی‌ بكه‌ین، چونكه‌ وا هه‌ستده‌كه‌م ده‌سه‌ڵات خۆی‌ چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ توندوتیژ بێت، بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌زووترین كات تێكیبشكێنێ‌".
ئاراس وتیشی‌ "ئێمه‌ له‌گه‌ڕانه‌وه‌ماندا بۆ كوردستان هه‌ندێك پرسیارمان ورژاند كه‌ به‌بڕوای‌ من بۆ ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‌ ئاڕاسته‌ فكرییه‌كانی‌ ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ گرنگی‌ خۆی‌ هه‌بوو".
كارێكی‌ گرنگی‌ دیكه‌ به‌لای‌ ئه‌م نووسه‌ره‌وه‌ كه‌ له‌ساڵی‌ 1985ه‌وه‌ په‌نای‌ بردووه‌ته‌ به‌ر ئه‌ڵمانیاو بڕوانامه‌ی‌ ماسته‌ری‌ له‌زانسته‌ سیاسی‌‌و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كاندا له‌وێ‌ به‌ده‌ستهێناوه‌، كاركردنه‌ له‌سه‌ر به‌دیموكراسی‌ كردنی‌ فكریی‌ رۆشنبیران، "ئه‌گه‌ر ئێمه‌ ئه‌مه‌ نه‌كه‌ین ئه‌بین به‌بت، زۆر گرنگه‌ بۆ ئێمه‌ چه‌ند كارمان له‌سه‌ر شكاندنی‌ بتێتی‌ سه‌ركرده‌ سیاسییه‌كانمان كردووه‌، ئه‌وه‌نده‌ش كار له‌سه‌ر شكاندنی‌ بتێتی‌ رۆشنبیره‌كانمان بكه‌ین، بۆ ئه‌وه‌ی‌ نه‌كرێن به‌بت‌و ئایكۆن، گه‌ر وا نه‌كه‌ین، دیسان ده‌كه‌وینه‌ دۆخێكه‌وه‌ كه‌وا ئێمه‌ به‌بێ‌ باوك هیچمان بۆ ناكرێ. من له‌یه‌كه‌م وتارمدا له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌ پێموتن ئێمه‌ نه‌هاتووین بۆ ئه‌وه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تیتان بكه‌ین، چونكه‌ ئه‌مه‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی خۆڕسكه‌، هی‌ كه‌سانێك نییه‌ كه‌ بڕیاریان دابێت هه‌ڵیبگیرسێنن، به‌ڵكو وه‌ك هه‌موو بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ دیكه‌، ئه‌میش سه‌ركرده‌ی‌ خۆی‌ دروستده‌كات كه‌ پێشتر ئێمه‌ نه‌مانناسیوه‌".
به‌ر له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ له‌سلێمانییه‌وه‌ به‌ره‌و ئه‌ڵمانیا، ئاراس ئه‌وه‌ی‌ ره‌تكرده‌وه‌ كه‌ له‌ماوه‌ی‌ گه‌ڕانه‌وه‌یاندا بۆ كوردستان‌و له‌و زنجیره‌ كۆڕه‌ی‌ له‌هه‌فته‌كانی‌ پێشوودا سازیان كرد، ئه‌وو هاوڕێكانی‌ وه‌ك گروپ كاریان كردبێت، ئه‌و ئاماژه‌ به‌و راستیه‌ ده‌كات كه‌ تا ئه‌وان نه‌هاتنه‌وه‌ یه‌ك كۆڕ له‌سلێمانی‌ بۆ گفتوگۆكردن ده‌رباره‌ی‌ خۆپیشاندانه‌كان ساز نه‌كرابوو، "خه‌تای‌ ئێمه‌ چییه‌ كه‌ پێش ئێمه‌و دوای‌ ئێمه‌ش رۆشنبیران ئه‌مه‌یان نه‌كردووه‌ به‌نه‌ریت؟ ئێمه‌ به‌حوكمی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ناو ره‌هه‌نده‌وه‌ هاتووین، به‌رده‌وام وه‌كو گروپ ته‌ماشا ده‌كرێین، به‌ڵام هه‌موو خوێنه‌رێكی‌ جدی‌‌و هه‌موو رۆشنبیرێكی‌ عه‌قڵانی‌ ده‌توانێ جیاكارییه‌كانی‌ فكریی‌ ئێمه‌‌و ته‌نانه‌ت ململانێكانیشمان بخوێنێته‌وه‌".
ئاماده‌بوون‌و به‌شداربوونی‌ ئاراس فه‌تاح له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ سه‌رای‌ ئازادیدا، كه‌ ده‌نگێكی‌ ره‌خنه‌گرو زیندووی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌یه‌، ئومێدێكی‌ زیاتری‌ به‌و گه‌نجه‌ خۆپیشانده‌رانه‌ به‌خشی‌ كه‌ خه‌ون به‌ده‌ستكاریكردنی‌ ژیان‌و به‌چاككردنی‌ دونیای‌ ئێمه‌وه‌ ده‌بیننن.

لە سایتی ئاوێنەوە
۱٤/٤/۲٠۱۱

No comments:

Post a Comment